“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của nhà thơ Phạm Tiến Duật là một trong những bài thơ hay nhất về đề tài chống Mỹ cứu nước, được sáng tác vào năm 1969, cùng Minds đọc lại và tìm hiểu đôi nét về tác phẩm này nhé!
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
1969 – Bài thơ này trong chùm thơ Phạm Tiến Duật được tặng giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và được tác giả đưa vào tập thơ Vầng trăng quầng lửa.
Đôi nét về tác giả Phạm Tiến Duật (1941 – 2007)
Quê quán: Huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ
Sự nghiệp sáng tác:
- 1964: Tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
- 1965: Nhập ngũ, bắt đầu sáng tác thơ ca về cuộc chiến tranh.
- 1970: Đạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn Nghệ.
- 1973: Kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam.
- Sau chiến tranh: Làm việc tại Ban Văn Nghệ, Hội nhà văn Việt Nam và là Phó trưởng Ban Đối ngoại Nhà văn Việt Nam.
- Thành tựu:
- 2001: Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật
- 2007: Huân chương Lao động hạng Nhì
- 2012: Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật
- Tác phẩm tiêu biểu:
- Vầng trăng quầng lửa
- Nhóm lửa
- Tiếng bom và tiếng chuông chùa
- Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây (đã được phổ nhạc)
Tìm hiểu bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”
Hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ được sáng tác năm 1969, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
- Khi ấy, tác giả là phóng viên chiến trường, trực tiếp tham gia vào chiến dịch vận chuyển hàng hóa chi viện cho tiền tuyến trên tuyến đường Trường Sơn.
- Bài thơ được lấy cảm hứng từ những chiếc xe không kính do bom đạn địch phá hoại, nhưng vẫn hiên ngang, dũng cảm hoàn thành nhiệm vụ.
Nội dung:
- Hình ảnh những chiếc xe không kính:
- Kính vỡ tan do bom đạn, “không có kính không phải vì xe không có kính”.
- Chiếc xe “không đèn, không mui”, “không có kính rồi xe không có mành”, “thùng xe có xước”, “bụi bám đầy”.
- Hình ảnh những người lính lái xe:
- Vẫn ung dung, hiên ngang lái xe trên tuyến đường Trường Sơn đầy bom đạn.
- “Ung dung buồng lái ta ngồi”, “nhìn đất, nhìn trời”, “nhìn thấy gió”.
- Vui vẻ, lạc quan, coi thường gian khổ, nguy hiểm.
- “Mắt lái xe không ngủ”, “thân gầy guộc lái xe”, “đầu tóc cháy”, “lòng vẫn cười”.
- Tinh thần của người lính lái xe:
- Dũng cảm, gan dạ, bất chấp gian khổ, nguy hiểm.
- Biết yêu thương đồng đội, chia sẻ khó khăn.
- Tự hào, lạc quan, tin tưởng vào chiến thắng.
Nghệ thuật:
- Thể thơ: Thơ tự do, không vần điệu, nhịp điệu linh hoạt, phù hợp với nội dung và cảm xúc.
- Ngôn ngữ: Giọng điệu vui tươi, hóm hỉnh, pha chút ngang tàng, thể hiện tinh thần lạc quan của người lính.
- Hình ảnh thơ: Sinh động, giàu sức gợi cảm, thể hiện vẻ đẹp của người lính và tuyến đường Trường Sơn.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính là một bài thơ hay, có giá trị nội dung và nghệ thuật cao. Bài thơ đã góp phần tô đẹp thêm hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn trong lòng nhân dân Việt Nam.
Xem thêm:
- Đọc và phân tích bài thơ Mùa Xuân Nho Nhỏ – Thanh Hải
- Truyện Kiều Nguyễn Du (Trọn bộ 3254 câu thơ)
- Review sách Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? – Rosie Nguyễn
Vừa rồi Minds đã cùng bạn tìm hiểu bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, hy vọng bạn sẽ thích những chia sẻ vừa rồi. Theo dõi chuyên mục tác giả – tác phẩm của Minds để tìm hiểu thêm nhiều tác phẩm khác nhé!
