Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ tiêu biểu của Việt Nam đã để lại tác phẩm tuổi thơ Tiếng gà trưa, được học trong chương trình Ngữ văn lớp 7. Bài thơ đã khơi gợi những tình cảm rất gần gũi trong cuộc sống: tình bà cháu, tình yêu quê hương, đất nước. Cùng Minds tìm hiểu về bài thơ này nhé!
Bài thơ Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
Xuân Quỳnh – Nữ hoàng thơ tình Việt Nam
Xuân Quỳnh (1942 – 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc nhất của Việt Nam. Bà sinh ra tại làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
Thơ Xuân Quỳnh thường xoay quanh những chủ đề gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống hàng ngày. Bà mượn những hình ảnh quen thuộc để thể hiện những rung cảm tinh tế của tâm hồn người phụ nữ, những khát vọng về tình yêu, hạnh phúc và cuộc sống.
Với giọng thơ chân thành, tha thiết và đằm thắm, Xuân Quỳnh đã chinh phục trái tim của hàng triệu người đọc. Bà được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình Việt Nam với những bài thơ tình bất hủ như Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
Năm 2011, Xuân Quỳnh được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho những đóng góp to lớn của bà cho nền văn học Việt Nam.
Tìm hiểu bài thơ Tiếng gà trưa
1. Hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ được sáng tác trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ.
- In lần đầu trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968) của Xuân Quỳnh.
2. Thể thơ:
- Ngũ ngôn (mỗi câu 5 chữ).
- Vần được sử dụng linh hoạt.
- Hình ảnh chân thực, bình dị, gần gũi.
3. Bố cục:
- 3 phần:
- Phần 1 (đầu đến “Nghe gọi về tuổi thơ”): Rung cảm ban đầu của cháu khi nghe tiếng gà trưa.
- Phần 2 (tiếp theo đến “Đi qua nghe sột soạt”): Tiếng gà gợi về kỉ niệm tuổi thơ.
- Phần 3 (còn lại): Suy tư của người cháu từ tiếng gà trưa.
4. Nhan đề:
- “Tiếng gà”: âm thanh quen thuộc ở làng quê Việt Nam.
- “Tiếng gà trưa”: nguồn cảm hứng của tác giả.
- Gợi nhớ về bà, bộc lộ tình yêu bà và lời khẳng định mục đích chiến đấu cao cả.
5. Nội dung:
- Khơi gợi kỉ niệm tuổi thơ và tình cảm bà cháu.
- Tình cảm gia đình làm cho tình yêu nước trở nên sâu sắc.
6. Nghệ thuật:
- Thể thơ năm chữ diễn đạt tình cảm tự nhiên.
- Biện pháp tu từ: nhân hóa, điệp ngữ, ẩn dụ…
Ngoài ra:
- Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh để thể hiện tình cảm của tác giả.
- Giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện tình cảm sâu nặng của người cháu đối với bà.
Bài thơ Tiếng gà trưa là một bài thơ hay và cảm động, đã đi sâu vào lòng người đọc bởi những hình ảnh chân thực, giản dị và những cảm xúc chân thành, sâu sắc.
Xem thêm:
- Đọc và phân tích bài thơ Mùa Xuân Nho Nhỏ – Thanh Hải
- Truyện Kiều Nguyễn Du (Trọn bộ 3254 câu thơ)
- Review sách Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? – Rosie Nguyễn
Vừa rồi Minds đã cùng bạn tìm hiểu bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh, hy vọng bạn sẽ thích những chia sẻ vừa rồi. Theo dõi chuyên mục tác giả – tác phẩm của Minds để tìm hiểu thêm nhiều tác phẩm khác nhé!
